موسیقی سنتی ایران شامل 7 دستگاه:شور،نوا،سه گاه،چهارگاه،راست پنجگاه،ماهور و همایون و 5 آواز:ابوعطا،افشاری،دشتی و بیات ترک در شور و بیات اصفهان در همایون میباشد.هر کدام از دستگاه ها و آوازها مشتمل بر چند گوشه میباشد،هم اکنون دو مکتب وجود دارد،تعدادگوشه ها در ردیف میرزاعبداله 300 و ردیف آقا حسینقلی حدود 470 میباشد.نام گوشه گاه از محل های گوناگون نظیر :گیلکی،بختیاری،شوشتری ،گاه از نام موسیقیدانها نظیر:حاجیانی،حسینی ،صادق خانی ،گاه وصف طبیعت نظیر:نوروز،سپهر،گاه از احساس نظیر:حزین ،فرح ،گاه از توصیقات عرفانی نظیر:جامه دران ، سوزو گداز ، گاه از داستانهای ادبی نظیر :لیلی مجنون، خسرو و شیرین و گاه نام پرندگان نظیر چکاوک گرفته شده است.

دستگاه ها از نغمات بم شروع میشود و پس از درآمد به تدریج اوج گرفته وپس از اجرای چند گوشه فرود می آید در دستگاه بین چهار تا شش دانگ نغمات اجرا میشود ولی درآوازها پنج گانه از نغمات متوسط شروع و در اوج تمام میشود که گستره ی نغمات از سه دانگ بیشتر نمی باشد.

جمله بندی اجرای موسیقی شامل :پیش درآمد،آواز ،چهارمضراب،تصنیف و رنگ میباشد.

در اجرای آهنگ های موسیقی ردیف محور اصلی نغمات شاهد میباشد که معمولا بین دو دانگ پیوسته قرار میگیرد.

برای علاقه مندان به فراگیری مسیقی آوازی ایران دو دوره ردیف یکی به روایت استاد محمد کریمی و دیگری به روایت استاد عبداله دوامی   موجود است ،نحوه فراگیری بدین صورت است که ترتیب یادگیری دستگاه ها و آوازها به همان صورت ترتیب اجرای این اساتید باشد و هر گوشه در یک هفته جمله به جمله تمرین گردد و در هفته بعد دروس هفته های قبل مرور گردد تا ملکه ذهن گردد.پس از فراگیری یک دستگاه شعر مناسب انتخاب و خود تلاش نمایید با انتخاب گوشه ها ی مناسب ِهر بیت شعر ،خود یک آواز کامل اجرا نمایید. اگر مجال بود به معرفی روند اجرای دستگاه ها و آوازهای موسیقی سنتی ،نحوه انتخاب گوشه ها و انتخاب ابیات را در حد معلوماتم خواهم پرداخت.

در ادامه اسامی گوشه ها در ردیف میرزاعبداله به روایت استاد محمد کریمی ارائه می گردد: